Hangi Lastiği Seçmeliyim

[Ertan]

HANGİ LASTİĞİ SEÇMELİYİM ?

 

Hepimiz ne tür ekipman? hangi marka? hangi model? diye kafa yoruyoruz kuşkusuz. En büyük sorun ise alacağınız lastiğin nasıl olduğunu oynamadan bilememek. Bu yazıda almayı düşündüğünüz lastik ile hiç oynamadan onun hakkında fikir edinmenize yardımcı olacak bilgiler vermek istiyorum.

 

Fakat hemen belirteyim masa tenisinde "iyi ekipman" yoktur "uygun ekipman" vardır. Hiç bir teknoloji bir ekipmanı hem hızlı, hem spinli, hem de kontrollü olarak üretmeye müsade etmez. Bir yerden alırken bir yerden vermeye mecbursunuz işte bu yüzden hız-spin-kontrol üçlüsünde size en uygun oranı yakalamaya çalışmalısınız (Bunları kullanılan tahtanın özellikleri de etkileyecektir).

 

Her ne kadar onlarca markanın sunduğu yüzlerce model olsa da sonuçta beğenimize sunulan modeller bir kaç özelliğe göre sınıflandırılabilirler. Çünkü dünya üzerinde lastik ve sünger üreten fabrikaların sayısı sınırlıdır. Çoğu üretici aşağı yukarı aynı lastiği aynı fabrikaya yaptırıp üzerine kendi markasını basmaktadır. Lastikleri yapışkan/yapışkan olmayan yüzeyli, İnce veya kalın lastikli, sert veya yumuşak süngerli, yumuşak veya sert lastikli, kalın veya ince süngerli, süngeri veya lastiği veya her ikisi de gergin üretilmiş ve üretilmemiş lastikler gibi ayırabiliriz.

 

Yukarıda yazılan özellikler lastiklerin oyun karakterlerini belirlemektedir. Şimdi bu özelliklerin lastiğe etkilerini inceleyelim.

 

Lastiğin yüzeyinin yapışkan olup olmaması

 

Bunun açıklaması lastik yüzeyinin topu ne kadar tuttuğudur. Bazı lastikleri topun üstüne koyup raketi kaldırdığınızda topun da beraber geldiğini görürsünüz, ancak bazı lastikler topu tutmaz. Topu tutan ve topa yapışan lastiklerle özellikle de servis ve ittirme gibi yavaş vuruşlarda daha çok spin üretebilirsiniz, bu iyi gibi gözükebilir, fakat lastiğiniz ne kadar çok spin üretirse rakibinizin spininden de o oranda fazla etkilenecektir.

 

Yapışkan yüzeyli bir lastikle yavaş vuruşlarda bile topa çok iyi falso verebilir ve daha etkin servisler atabilirsiniz. Bu bir avantajdır, fakat aynı şekilde rakibin servislerinden de o oranda etkilenirsiniz. Yani rakibinizin servislerinde sorun yaşıyorsanız yapışkan yüzeyli lastikler size uygun değildir.

 

Yüzeyi yapışkan lastiklere örnek olarak Friendship 729, DHS Hurricane II ve III, Juic 999, Stiga Neos Tacky, Butterfly Tackifire Special, Yasaka New Era, Tibhar, TSP Triple 21 gibi lastikler gösterilebilir. Genelde en yapışkan yüzeyli lastikler Çin lastikleridir.

 

Yüzeyi yapışkan olmayan lastikler ise özellikle yavaş vuruşlarda daha az spin üretirler. Özellikle servislerde topa iyi bir spin verebilmek için güçlü ve kıvrak bir bileğe sahip olmanız gerekir. Fakat bu tür lastiklerle rakibin falsolarından daha az etkilenirsiniz.

 

Bu tür lastikler yüzeyi yapışkan olan lastiklere göre daha çeşitlidir (Butterfly Sriver, Stiga Carbo Serisi, Joola Samba, Tibhar Rapid, Andro Rev. COR, Nittaku Hammond, Donic Tango Serisi, DHS Dipper, TSP Bjorn ). Yüzeyi yapışkan olan lastikler topu daha fazla tuttuklarından hızları daha az olur.

 

Lastiğin ince veya kalın olması

 

Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu (ITTF) lastik ve süngerin toplam kalınlığının 4 mm den fazla olamayacağını kurala bağlamıştır. Süngerlerin kalınlıkları 0 ile 2.6 mm arasında değişmektedir. Max olarak belirtilen lastiklerde ise sünger kalınlığı, ITTF limiti olan 4 mm den lastiğin kalınlığı çıkartılınca geriye kalan kısımdır.

 

Örneğin lastik kalınlığı 1.7 mm ise max sünger kalınlığı 2.3 mm olabilir. Lastiğin kalınlığı kataloglarda gösterilmez ve genellikle iki farklı kalınlık kullanılır. Örnekte belirtildiği gibi 1.7 mm kalınlığındaki lastiklere uygulanabilecek maksimum sünger kalınlığı 2.3 mm dir. Son yıllarda 40 mm topların çıkışıyla birlikte 1.4 ve 1.5 mm kalınlığındaki lastikler üretilmeye başlanmıştır. Bu tür lastiklerin maksimum sünger kalınlığı 2.5 ve 2.6 mm olabilmektedir.

 

Peki lastiğin ince veya kalın olması neye etki eder? İnce lastik kalın sünger anlayışıyla üretilmiş lastikler (Stiga Innova Premium, Juic Driva Smash ultima, Tibhar Makss, Donic S40, Friendship 729, Double Happiness hurricane II), hızlarını lastikten çok süngere borçludurlar ve asıl hızlarını hızlandırıcı zamk (solüsyon) kullanıldığında gösterirler.

 

İnce lastik kalın sünger anlayışla üretilen lastikler yüzeylerinin yapışkan olup olmamasından bağımsız olarak daha çok spin üretirler. Bunun sebebi ince lastiğin daha elastik olması ve vuruş anında topu daha rahat kavramasıdır. Lastiğin ince olmasının bir diğer etkisi de yavaş vuruşlarda (servis karşılama, itme, kesme gibi vuruşlarda) daha kontrollü olmasıdır. Yavaş vuruşlarda top süngere kadar gömülmez ve bu yüzden top sadece lastiğin hızından etkilenir, ve bu yüzden daha yavaş gider. İnce lastik kalın sünger anlayışıyla üretilen lastikler yavaş vuruşlarda yavaş, hızlı vuruşlarda ise hızlıdırlar. Ayrıca bu tür lastikler masaya yakın kontra vuruşlarda daha avantajlıdırlar. Eğer hızlı bir lastik kullanıyor ve "dokununca uçuyor" diye şikayet ediyorsanız, ince lastik kalın sünger anlayışı size daha uygundur.

 

İnce lastiğin bir diğer avantajı ise daha elastik olduğu için topu daha iyi hissedersiniz. Biri kalın diğer ince aynı sertlikte iki lastiğe 2.0 mm kalınlığında orta sert bir sünger takıldığında, ince lastikli olan daha yumuşak bir his verir ve topu daha iyi hissetmenizi sağlar. Bu da kontrolü artırır. Ancak ince lastik kalın sünger anlaşıyışla üretilen ürünlerde klasik lastiklerde kullandığınız sünger kalınlıklarından 1-2 mm daha kalın süngeri seçmeniz gerekir. Normalde 2.0 mm süngerli lastikleri tercih ediyorsanız aşağı yukarı aynı hız seviyesini istiyorsanız bu tür lastiklerde 2.2 mm süngerli versiyonu seçmeniz gerekir.

 

Not : Butterfly Brcye'ın en fazla 2.1 mm kalınlığında süngerli versiyonu vardır. Bunun nedeni Brcye'ın lastiğinin kalın olması değil, Bryce'ın çok hızlı bir lastik olmasından dolayı maksimum kalınlıkta üretilmesine gerek olmamasıdır.

 

Sert veya yumuşak süngerli lastikler

 

Sert süngerler daha fazla hız üretirler fakat top bu tür süngerlerin içine yeterince gömülemediği için lastiğin topu iyice kavrayıp spin üretmesi zorlaşır. Ayrıca sert süngerli lastiklerin hissi zayıftır.

 

Yumuşak süngerler ise daha yavaştır fakat daha iyi spin üretilmesine yardımcı olurlar ve topu daha iyi hissetmenizi sağlarlar. Ayrıca yumuşak süngerli lastikler ile oynarken tahtanızın özelliklerini daha iyi hissedersiniz. Tahtanız hızlıysa hızlı, yavaş ise daha yavaş bir raketiniz olur.

 

Sert süngerli lastikler hızlandırıcı zamk (solüsyon) ile kullanıldıklarında zamkın hızlandırıcı etkisi daha zor ortaya çıkar. Sert süngeri yapıştırıcının içinde bulunan solventlerin (çözücülerin) nüfuz etmesi daha zordur. Bu iş için daha bol miktarda yapıştırıcı gerekir. Yumuşak süngerli lastikler ise az miktarda yapıştırıcıya hemen ve daha çok tapki vererek hemen kabarır.

 

Sert süngeri genelde yapışkan yüzeye sahip lastiklerle birlikte Çinliler kullanırlar. Friendship 729, HurricaneII, Yasaka New Era, Butterfly Tackifire C, Juic Couga gibi lastikler sert süngere sahiptir. En çok tercih edilen lastikler ise orta sert süngerli lastiklerdir. Butterfly Sriver, Bryce, Stiga Carbo veya Neos, Yasaka MarkV, Tibhar Rapid, Joola Rosnet Air, Donic F1, Nittaku J O Waldner, Andro Quad 480. Yumuşak süngerli lastikler ise Butterfly Sriver FX, Bryce FX, Tibhar Makks veya Nimbus Soft, Joola Samba, Tibhar Rapid Soft, Stiga Carbo Sound veya Neos Sound, Andro Rocket Soft, Donic F3 ve Yasaka MarkV GPS gibi lastiklerdir.

 

Yumuşak veya sert lastikler

 

Lastiğin yumuşak olması genellikle daha yavaş olmasına neden olur. Eğer lastik hem ince hem de yumuşaksa ve üstüne bir de yüzeyi yapışkansa çok çok spinli ama yavaş olur. Lastik hem sert hem de kalın yüzeyi de yapışkan değilse ise çok hızlı ama hissiz ve az spinli olur.

 

Joola Samba, Butterfly Tackiness D ve C, yumuşak lastiklidir ve hızdan bir parça fedakarlık ederler. Fakat top hissi oldukça iyidir ve çok iyi spin üretirler. Butterfly Bryce, Yasaka V Stage, Stiga Mendo MP ise sert lastiklere sahiptirler ve genelde hızlandırıcı zamk kullanıp süngeri iyice yumuşatan oyuncularca tercih edilirler. Bu yüzden oldukça hızlıdırlar fakat top hissi zayıftır ve spin üretebilmek için birlikte kullanılan süngerlerinin ve o lastiği kullanan oyuncunun yeteneklerine ihtiyaç duyarlar. Butterfly Sriver ve Stiga Mendo, Tibhar Rapid, Andro Rovolotion, Nittaku J O Waldner, Yasaka Xtend gibi lastikler bu iki grubun ortasında olan ortalama ve "klasik" lastiklerdir.

 

Kalın veya ince süngerli lastikler

 

Kullanılan süngerin kalınlığı arttıkça lastiğin hızı ve spin kapasitesi artar fakat topun hissedilmesi azalır. Süngerin kalınlığı azaldıkça lastiğin hızı ve spini azalır fakat top artık daha rahat hissedilir olur.

 

Lastik veya sünger gerginliği

 

Sert sünger ve sert lastik hızlıdır fakat hissizdir. Yumuşak lastik ve yumuşak süngerliler ise yavaştır.

Bu yüzden 1970'li yıllardan beri atak oyuncular lastiklerini hızlandırıcı zamk ile yapıştırırlardı. Zamk sürülen sünger içinde bulunan solventler sayesinde lastiğin süngerine nüfus ederek süngeri çözerler ve sünger şişerek yumuşar. Sünger şiştikçe ona yapışık halde duran üst lastik kısmı da gerildikçe gerilir. Top, yumuşayan süngerin içine daha kolay gömülür ve tahta kısmıyla daha iyi temas sağlayarak daha fazla hız üretilir. Ayrıca top süngerin içine daha fazla gömüldüğü, lastiğin elastikiyetinin arttığı için spin miktarı artar. Hızlı zamk kullanmanın bir takım dezavantajları da vardır. Devamlı zamk ile uğraşmak gerektirir, zamk sürülen sünger zamkın etkisi geçtiği zaman tamamen eski durumuna gelemez ve uzun vadede elastikiyetini daha çabuk kaybederek eskir. Ayrıca devamlı sök-tak yapıldığı için lastiğin ömrü kısalır ve cilalama yöntemiyle önlem alınmaz ise tahtanın yüzeyinde yıpranma meydana gelir. Üreticiler bu dezavantajları ortadan kaldırmak için zamk sürülmüş gibi özellikleri olan lastikler üretmeye başladılar. Hem hızlı hem de hisli lastikler üretebilmek için çarenin lastik ve süngerin gergin olması gerektiğini biliyorlardı (bir davul veya tramplen düşünün; ne kadar gergin olurlarsa o kadar çok zıplatırlar). Bu yüzden üreticiler lastik, sünger veya her ikisi birden gergin olan farklı özelliklerde lastikler üretmeye başladılar. Bu şekilde bazı lastiklerde lastiği yapıştırmaya gerek kalmıyor, bazılarında ise gergin olan lastiği bir kez daha yapıştırarak mega hızlı bir lastik elde edebiliyorsunuz. Peki lastiğin veya süngerin gergin üretilmesinin oynama karakterine etkileri nelerdir?

 

Lastik gergin ise yavaş vuruşlarda topu kontrol etmek zorlaşır, “dokununca uçuyor” ifadesi bu tür lastikler için kullanılır. (Donic Desto F1, Joola Samba click, Butterfly Bryce, Andro Plasma Serisi, Tibhar Nimbus Serisi, Nittaku Narucross). Servisi karşılamak, itmek veya kesmek bu tür lastikler ile daha zordur ve hassas bilek ve tecrübe gerektirir. Gergin üretilmiş bir lastik ile kısa ve etkili servis atmak da zordur çünkü lastik o kadar gergindir ki top lastiğe değer değmez içine gömülemeden hemen zıplar ve topa iyi falso veremezsiniz. Ayrıca topa yavaş vursanız dahi hızlı gider.

 

Gergin süngere sahip lastiklerde ise eğer lastik gergin üretilmemişse yavaş vuruşlarda yavaş, hızlı vuruşlarda ise hızlı tepki verir (Stiga Innova Premium, Tibhar Makks, Donic S40, Juic Driva Smash Ultima).

Gergin sünger hem hızlı vuruşlarda hızı artırır, hem de kontrolden çok fazla taviz vermez. Ancak gergin üretilmiş süngerli lastikler hızlandırıcı zamk'a normal süngerler kadar fazla tepki vermezler çünkü zaten gergin olarak üretilmişlerdir.

 

Hem lastik hem sünger gergin üretilmişse kontrol iyice zorlaşır. Hem yavaş hem hızlı vuruşlarda lastik çok canlı ve sert tepkiler verir. Bu tür lastikler daha yavaş tahtalarda daha kontrollü tepkiler verir ve daha tacrübeli ellerde öldürücü bir silaha dönüşürler.

 

Bu bilgilere bakarak dünyanın en hızlı lastiği gergin üretilmiş, sert ve kalın lastikli, sert ve kalın süngerli lastiklerdir (bu özellikleri en çok çağrıştıran lastik Butterfly Bryce Speed, Juic Couga, Adnro Plasma 480, Joola Tango Extrem, Donic Desto F1 HS, Joola Tango Extrem’dir. ). Dünyanın en spinli lastikleri ise yumuşak ve kalın süngerli, yapışkan ve ince yüzeyli lastiklerdir (Bu özelliklere uyan lastikler Çin lastikleridir. Friendship 729 Soft, Juic, Nittaku H3 JS, Juic 999 Elite Ultima Soft. Dünyanın en kontrollü lastiği ise çok ince ve yumuşak süngerli, yumuşak lastikli bir "anti" lastik olabilir.

 

Lastiğin toplamdaki karakteri sizin oyun stilinizle uyuştukça oyununuz gelişim gösterir. Rahatlarsınızi kendinize olan güveniniz artar ve bu da gelişiminize katkı sağlar. Ancak ekipmanın size getirileri kısıtlıdır. Önemli olan iyi bir teknik, yetenek ve bolca antremandır.

 

Masaya yakın oynayan, topu masada tutmaya çalışan, aldığı sayıları uzun ralliler sonucunda kazanan oyuncular gergin lastiklerden uzak durmalıdır.

 

Masadan bir iki adım açılmayı seven, servisi kısa bırakıp sayıya çabuk gitmekten çok kontra topspin rallilerine girmekten hoşlananlar ise yumuşak süngerli Avrupa lastiklerini tercih etmelidirler.

 

Eğer sayılarınızı etkili servis atarak ve rakibinize yolladığınız spin miktarını değiştirip onu yanıltarak almayı seviyorsanız çok spinli lastikler tercih edebilirsiniz. Rakipten gelen spinle baş ettiğiniz oranda yüksek spinli lastikler elinizde bir silaha dönüşebilir. Ancak spin ile aranız iyi değil ise elinizdeki silah size zarar verecek demektir.

 

Sizler de kendi oyun stilinizi göz önünde tutarak ve mevcut lastiklerinizin özelliklerine bakarak yeni alacağınız lastiklerin özelliklerini belirleyebilir ve doğru lastiği rahatlıkla bulabilirsiniz. Tavsiyem bir lastiği ömrü boyunca kullanıp ancak ondan sonra hakkında sağlıklı bir fikir edinebileceğiniz yönündedir. Antrenmanda 5 dakikalığına aldığınız arkadaşınızın raketini kullanarak lastik almaya karar vermek yerine gün boyunca onu kendi tahtanıza takıp maç yapmanızı tavsiye ederim.

 

Yeni başlayanlar için lastik tavsiyeleri

 

Butterfly Sriver FX 1,9 mm, Andro Rocket Soft 1,8 mm, Donic Copa Tagora veya Vario 1.8 mm, Jola Samba 1.8 mm, Nittaku Refoma 1.8 mm, Friendship LKT Pro XP 2.0 mm, DHS Dipper 2.0 mm, Stiga Innova Sound 1.8 mm veya Innova Premium 2.0 mm, Tibhar Rapid Soft 1.8 mm.

 

Yazan : 'TSuBaSa' - Ozan Nazif Kayıhan - Copyright © 2008