Menisküs Nedir, Yaralanmaları Nasıldır?

[turushanovgu]

menisküsle ilgili olarak konya gsim'nin yaptığı çalışmayı sizlerle paylaşmak istedim, katkısı olacak arkadaşlara teşekkür ederim

[turushanovgu]

1. GİRİŞ

Menisküsler uyluk kemiği ve kaval kemiğinin eklem yüzeyleri arasındaki boşluğu kısmen dolduran, yarım ay biçimindeki fibro-kıkırdak oluşumlardır. Bu oluşumlar eklemi, bütün hareketler sırasında stabilize eder ve içe dışa döndürme hareketi, ayrıca ayağı içe ve dışa doğru açma ve kapama hareketinin sınırlandırılmasını sağlar. Yine menisküsler yük binen bölgenin yüz ölçümünü artırarak uyluk ve kaval kemiği arasında bir amortisör görevi görür ve ayrıca eklemin kayganlığını sağlarlar.

Menisküs yaralanmaları hemen, hemen bütün spor dallarında görülmekle birlikte özellikle temas sporlarında görülme oranı daha fazladır. Dış menisküs yaralanmaları çoğu zaman bağ yaralanmaları ile birliktedir. Bu kısmen dış yan bağa bağlı olmasından, kısmen de darbelerin çoğu zaman dizin dış yanına isabet ederek kaval kemiğinin dışa doğru dönmesine yol açmasından kaynaklanmaktadır.

Gerçekten de dış menisküs yaralanmalarının sıklığı iç menisküs yaralanmalarının hemen, hemen beş katı kadar fazla sıklıkla olmaktadır.

Menisküs yaralanmaları çoğu zaman diz ekleminin hareket zorlamalarına yol açan kuvvetler sonucu oluşur. Ayağın ve alt bacağın uyluk kemiğine göre dışa doğru dönmesi durumunda yaralanma en çok dış menisküste oluşur. Buna karşılık ayağın ve alt bacağın içe doğru dönmesi durumunda en kolay iç menisküs zarar görür.

Menisküs yaralanmaları ayrıca ayak ekleminin aşırı şekilde içe ve/veya dışa doğru açılıp kapanması sonucu da gelişebilir. Yaşlılarda menisküsler normal vücut hareketleri sırasında, örneğin dizler aşırı büküldüğünde dış eklerin yol açtığı zayıflık nedeniyle zarar görebilir.

Menisküs yaralanmaları herhangi bir darbe sonucuysa, yırtılma menisküs boyunca dikey olarak gelişir. Yaşlılarda ise yatay yırtıklar daha çok görülür.

Şüphelenen ya da kesin teşhis konulmuş olan her iki menisküs yaralanmasında da bağların yapıları incelenmelidir.

İnsan olarak elimizdeki tek materyal olan vücudumuzu iyi tanımalı ve onu olabildiğince korumaya çalışmalıyız.

 

2. MENİSKÜS YARALANMA VE SAKATLIKLARINDA TEDAVİ AŞAMASINDA YAPILABİLECEKLER :

Tedavi aşamasında :

Menisküs yaralanmasının oluştuğu süphesi halinde öncelikle kişiye diz bağlarına yönelik egzersizler yaptırlmalıdır. Diz ameliyatı için sıra bekleyenlerin uyluk kaslarına her gün belirli sıralar dahilinde egzersizler yaptırmak son derece önemlidir. Bu egzersizler kasların gereksiz yere zayıf kalmasını önleyerek rehabilitasyon dönemini büyük ölçüde kısaltır.

Menisküsün hasar görmüş kısmını çıkarmak veya eski yerine dikmek için cerrahi müdahale gereklidir. Akut kilitlenme vakalarında mümkün olduğunca en kısa sürede cerrahi müdahale yapılmalıdır. Bunun yanında belirli menisküs yaralanmaları atroskopi sırasında başarı ile tedavi edilebilir.

Diz bağlarını oluşturan kasları ve dizi bükmeye yarayan kasları çalıştıracak antrenmanlar yapılmalıdır. Bu antrenmalara ameliyattan sonra en kısa zamanda başlanılmalıdır. Bir iki hafta süre ile koltuk değneği kullanılması ameliyatlı bacağın üzerindeki yükü hafifleteceği için önerilir.

 

Menisküs ameliyatı olmuş bir kişi diz ekleminin gücü ve mobilitesi tamamen yerine gelinceye kadar her zamanki yapılan antrenmanlara dönmemelidir. Antrenmanlara dönüş süresi, cerrahi müdahaleden sonr 4-8 hafta, atroskopik ameliyattan sonra ise 1-2 hafta kadardır.

Ameliyatlar ise mümkün olduğunca günlük ve devamlı olmalı verilen programın dışına çıkılmamalıdır.

 

3. DIŞ YAN MENİSKÜS YARALANMALARI :

Genel olarak baktığımızda dış yanda gelişen menisküsü teşhis etmek için şu bulgulara dikkat etmemiz gerekir.

 

- Diz ekleminin hareketleri sırasında eklemin dış yan taradında belirli bir bölgede ağrı. Bu ağrı bir çok vakada belirli egzersizler yapıldıktan sonra ortaya çıkar.

- Diz ekleminde kilitlenme oluşumları.

- Diz ekleminin aşırı şekilde içe veya dışa doğru hareketlerinde ve ayrıca diz ekleminin 90 derecelik pozisyonundaki durumunda ayağın ve alt bacağın kaval kemiğine doğru içe döndürülmesinde diz dış yan eklem çizgisinde bölgesel ağrı oluşumu.

- Diz dış yan eklem çizgisi üzerinde belirli bir noktada hassasiyet ve ağrı.

- Diz ekleminin içe doğru aşırı bükülmesi durumunda diz eklemi dış yan çizgisi üzerinde bölgesel ağrı.

- Diz ekleminin farklı açılarda döndürülmesi durumunda oluşan bölgesel ağrılar.

- Diz ekleminin stabilitesini sağlayan kuadriseps kasında zayıflama ve boyca kasılma.

 

Yukarıda sıraladığımız şikâyetlerin varlığı durumunda fazla geç kalmadan mutlaka bir uzman doktora başvurulmalı ve kendisine verilen öneriler doğrultusunda hareket edilmelidir.

 

 

4- KAYNAKLAR :

Doc.Dr. Tansel ÜNSALDI "Ortopedi ve travmoloji."

Erciyes Üniversitesi Yayınları "Anatomi Ders Kitapları."

Prf. Dr. Tunç Alp KALYON "Spor Sakatlıkları."

M. Stock - M. Winter " Goteburg Universty"

Prf. Dr. Burhan USLU "Sportif yaralanmalar."

L. Peteson - D. Penstrom " Günlük Uygulamada Spor Yaralanmaları."

[Guest Ömer Faruk Yılmaz]

Bende iki sene önce menisküsümde kova sapı adı verilen bir yırtık olduğu için ameliyat olmuştum. Tabi cahillikten doktorumun uyarılarına rağmen herşeyin ameliyatla geçeceğini düşündüğümden hala tam olarak iyileştiğim söylenemez. Ameliyat sonrası egzersizlerin ameliyat kadar önemli ve etkili olduğunu unutmayalım lütfen. Kalıcı hasarlar kalmaması için doktorumuzu harfiyen dinlemeliyiz ( ne kadar ben yapmasamda ) Bir de geçen gün doktorumla tekrar görüştüm, ve bana egzersizler için hala geç kalmadığımı söyledi yani zararın neresinden dönülürse kardır :gulumse:

 

not: ayrıca kesinlikle dizinizde hasar oluştuğunda ilk mudahaleyi kendiniz yapmaya kalkmayın ve en kısa sürede bir doktora başvurun ve kesinlikle 2 gün sonra geçer diyip de küçümsemeyin !

[Guest ktm]

Bende iki sene önce menisküsümde kova sapı adı verilen bir yırtık olduğu için ameliyat olmuştum. Tabi cahillikten doktorumun uyarılarına rağmen herşeyin ameliyatla geçeceğini düşündüğümden hala tam olarak iyileştiğim söylenemez. Ameliyat sonrası egzersizlerin ameliyat kadar önemli ve etkili olduğunu unutmayalım lütfen. Kalıcı hasarlar kalmaması için doktorumuzu harfiyen dinlemeliyiz ( ne kadar ben yapmasamda ) Bir de geçen gün doktorumla tekrar görüştüm, ve bana egzersizler için hala geç kalmadığımı söyledi yani zararın neresinden dönülürse kardır :gulumse:

 

not: ayrıca kesinlikle dizinizde hasar oluştuğunda ilk mudahaleyi kendiniz yapmaya kalkmayın ve en kısa sürede bir doktora başvurun ve kesinlikle 2 gün sonra geçer diyip de küçümsemeyin !

 

Doktormu olacaksın, nasihatler tam yerine oturmuş. Aman sende bana birşey olmaz mantelitesinden çıkmış doğru bir yol bulmuş bir nasihat, her nekadar uygulanmasada, uygulayın denmiş.

Bu yorumun tahta lastik yorumlarından daha net ve güzel olmuş, artık bu tür konularamı dalsan ne..

 

ktm

[Psychospin]

bende de sağ dizimde hem iç, hem dış menisküste ve çapraz bağlarda kopma oldu. tam anlamı ile kamyon çarpmış gibi oldum. dıştaki futbol oynarken yırtılmış. kısa sürede iyileşti sanmıştım. mr ile farkedilmemişti. ışım. diğerlri ise 1 yıl sonra basketbolda oldu. dış menisküs çıkarıldı, içteki dikilerek tamir edildi. bağlar ise hala kopuk. ameliyattan sonra 8 hafta yere basamadım. inanılmaz zor günlerdi.

 

1 yıl sonra anca dizim toparlamıştı. şiki bacak çevresi arasında 4-5 cm fark olmuştu. şimdi hafta da üç gün kondisyon ve body çalışıyorum. bağlar kopuk olmasına rağmen bacaklarım güçlnenince sorun yaşamıyorum.

 

bu sorunun yaşanmaması için en önemli tedbirler şunlardır. lütfen arkadaşlar hangi sporu yaparsa yapsınlar buna dikkat etsinler.

1. ısınma

2. bacak kaslarının kuvvetli olması

 

geçen dikkat ettim ma lin ve liqin de inanılmaz güçlü bacak kasları var. neredeyse vücut geliştirme sprolarında olduğu gibi. diğerlerinde bu kadar gelişmiş değil sanki.

 

birde sakın ha sakın halı sahadan uzak durun lütfen.

 

herkese iyi ve sağlıklı günler dilerim

 

 

 

 

menisküsle ilgili olarak konya gsim'nin yaptığı çalışmayı sizlerle paylaşmak istedim, katkısı olacak arkadaşlara teşekkür ederim

[Guest gazelle]

Bende masa tenisi yaparken saga gelen topa spin cekerken masanın sol tarafıdnan sag tarafına zıplamıstım. Sag ayagımla yere temas ettigim anda kırrrtttt diye bir ses ve siddetli bir aci hissettim. Sonrasında 3-4 doktora gittim. MR falan da cekildi. Problem yan baglar (ACL) da hasar, menuskus te hasar ve en kotusu kıkırdak zedelenmesi olmustu. Aradan 2 yıl gecti. 1 yıl dizimi tam bukemedim. Simdi dizimi tam bukebiliyorum ama hep sag dizimde bir fazlalık hissi duyuyorum. Sanki sag dizimde fazladan biseyler var. Ayrıca sag diz sola gore saha şişkin duruyor. Elimden geldigince quadriceps denilen kasları (ust bacak kasları) guclendirmeye calısıyorum. Diz ve omuz sakatlıkları cok kotu sakatlıklar. Iki sakatlıgıda gecirdim. Allah kimseye vermesin.

 

Benimde naçizane bir tavsiyem olacak. Yasiniz ne olursa olsun, lutfen spor yapmayi birakmayin. Spor yaparken de lutfen dikkatli olun. (Isinma ve germe hareketlerini ihmal etmeyiniz.)

[turushanovgu]

en çok yapılan hatalardan birisi zaten ısınma, açma-germe, soğuma hareketlerinin yapılmaması, özellikle masatenisinde bundan dolayı omuz, bilek, dirsek ve diz problemlerine sık rastlıyoruz,

[Guest gazelle]

Hocam, benim sakatlanmamdaki en buyuk nedenlerden biri de yanlis ayakkabi secimiydi. Sakatlandıgım gun ayakkabı olarak altı cok ince ve sert bir kosu ayakkabısı giymistim. 100 metreci kosusucların kullandıklarına benzer cok hafif, altı cok ince ve sert bir ayakkabı idi. Birden sol taraftan sag tarafa ani bir sekilde sıcrayıp tum yuku sag ayaga bindirdigimde, sert zemin + sert ayakkabi yaylanma etkisini azalttigi icin tum yuk dizdeki amortisorlere binmisti ve olan oldu. Dizdeki amortisorleri sakatladım. :)) Allah kimseye sakatlik derdini vermesin.

 

Sizin de belirttiginiz gibi ısınma ve germe cok cok onemli, bunun yanında kullanılan spor ekipmanı da cok cok onemli. Ben bunun acısını tecrube ile ogrenmis oldum.

 

Omuz sakatlıgı ise tamamiyle benim hatamla oldu. Elimdeki kucuk bir topu uzaga fırlatırken sakatlandım. Spor yaparken olmamıstı. Zaten sakatlıkların cogu ısınmadan yapılan "ani hareketlerden" kaynaklanıyor.

 

Ek bilgi: Omuz sakatlıgı gecirenlere de onerim, omuzlara baglı olan kas guruplarını guclendirmeleridir. Bu konuda 1 yıldır ugrastıgım ve bu konu ile ilgili doktorla konustum, seminerlere katildim. Uzun bir tedavi sureci gecirdim. En etkili tedavinin omuz kaslarini guclendirmek oldugunu kendi deneyimine dayanarak soyleyebilirim. %100 iyilesme ne zaman olur bilemem ama omuz kaslarınızı guclendirirseniz en azından bir cok temel hareketi yapmakta zorluk cekmezsiniz.

[Psychospin]

sana da geçmiş olsun. sen de baya travma atlatmışssın. sana hem bir hekim hem de başına gelen biri olarak tavsiyem: eğer menisküs yırtığın oluşmuş ise ehil ellerde artroskopi olman. dizini bükememen ve kilitlenme olması bunu düşündürüyor. menisküsteki yırtıklar karşı kıkırdağı zamanla tahrip ediyorlar. ben kendi artroskopim sırasında bizzat kendim gördüm, eski yırtık karşı kıkıdağın duvarını 1 yıl içinde aşındırmıştı. bu daha önemli bir sorun. bağlar çok sorun değil. kaslar güçlü ise bir yere kadar kompanse edebiliyor. beni mçapraz bağlar yırtık olduğu halde en azından masa tenisi oynayabiliyorum. ama futbol tenis ya da basketbol oynacacak olsaydım onun için de ameliyat olmam gerekirdi.

 

selamalr

 

 

 

Bende masa tenisi yaparken saga gelen topa spin cekerken masanın sol tarafıdnan sag tarafına zıplamıstım. Sag ayagımla yere temas ettigim anda kırrrtttt diye bir ses ve siddetli bir aci hissettim. Sonrasında 3-4 doktora gittim. MR falan da cekildi. Problem yan baglar (ACL) da hasar, menuskus te hasar ve en kotusu kıkırdak zedelenmesi olmustu. Aradan 2 yıl gecti. 1 yıl dizimi tam bukemedim. Simdi dizimi tam bukebiliyorum ama hep sag dizimde bir fazlalık hissi duyuyorum. Sanki sag dizimde fazladan biseyler var. Ayrıca sag diz sola gore saha şişkin duruyor. Elimden geldigince quadriceps denilen kasları (ust bacak kasları) guclendirmeye calısıyorum. Diz ve omuz sakatlıkları cok kotu sakatlıklar. Iki sakatlıgıda gecirdim. Allah kimseye vermesin.

 

Benimde naçizane bir tavsiyem olacak. Yasiniz ne olursa olsun, lutfen spor yapmayi birakmayin. Spor yaparken de lutfen dikkatli olun. (Isinma ve germe hareketlerini ihmal etmeyiniz.)