OLİMPİK BESLENME

Olimpiyatlarda altın için doğru yakıt almak gerekir!  About Nutrition Guide'dan Rick Hall'ın müsabakalar için günlük beslenme konusunda Sean ile bir röportajı

Courtesy of About Nutrition Guide, Rick Hall and Sean O'Neill

Rick: Sean, Olimpiyatlar yaklaşıyor, bize full time maçlar yaparken çalışma programın hakkında bilgi verir misin ?

Sean: Tabii ki Rick. Sana Colorado Springs'deki US Olimpik Çalışma Merkezindeki (OTC) tipik bir çalışma gününde  neler yaptığımızı anlatayım.

Genellikle sabah saat 6 da kalkıp Memorial Park'daki göl çevresinde yaklaşık 5 km. lik bir koşuyla başlardım. Koşudan sonra gerinme çalışmaları yapıp duş aldıktan sonra OTC kafeteryasına giderdim. Kahvaltıdan sonra takım 2.5 saatlik masa çalışmasına hazırlanırdı. Bu çalışmalarda süreklilik, ayak çalışmaları ve değişik maç durumlarına ağırlık verirdik. Çalışma öğlen 12 de biterdi ve doğru öğle yemeğine giderdik.

2-3 saatlik dinlenmeden sonra atletler ev ödevlerini yaparlardı. (T-shirt yıkama, büyük ekran TV de ESPN Spor Merkezini seyretmek gibi). Ben meyveler alıp öğleden sonra atıştırması için yatakhaneye giderdim.

4-7 arasındaki akşam çalışmasında çalışmaların yanısıra takım üyeleri arasında maçlar yapardık. Sıkça çok toplu (multiball) dediğimiz bir çalışma yapardık. Bu çalışmada antrenör eline içinde 200-300 top olan bir kova alırdı ve topları hızlı bir şekilde masada çalışmaya bağlı olarak rastgele veya belirlenmiş yerlere atardı. Oyuncular da vuruş yaparlardı. Çok aerobik!  Akşam çalışmasından sonra ağırlık odasına gidip kalp çalıştırıcı alıştırmalar (stairrmaster) veya hafif ağırlık kaldırma çalışmaları yapardık. Daha sonra yine gerinme hareketlerinden sonra yemek ve dinlenme salonuna uğrardık. Sonra da duş aldıktan sonra yatağa giderdik.

Rick: Diyetlerinizi özelleştirmek için bir beslenme uzmanını görür müydünüz?

Sean: Evet. Ben Olimpiyat Çalışma Merkezindeyken full-time çalışan bir beslenme uzmanımız, Judy Nelson, vardı. Sene başında 3 gün boyunca kalorili gıda alışlarımızı takip edip bilgisayarlı analiz için beslenme uzmanına göndermemiz söylenmişti. Buna ek olarak Olimpiyat merkezindeki tüm gıda ürünlerinin üzerinde gıda değerlerini yazan kartlar vardı. Bunlara göre ben günde 4,000-5,000 kalori harcıyordum. Bu kadar kaloriyi sağlayacak gıda yemezsem kilo verecektim. Keşke bugün de aynı şeyi söyleyebilsem!

Rick: Şimdi de senin kişisel gıda ihtiyaçlarından bahsedelim. Ne tür gıdaları artırmaya veya azaltmaya çalışıyordun?

Sean: Judy bana ilk amacım olarak ana gıda guruplarını dengeleyen yemekler yememi söylemişti. Buna ek olarak aralarda aperatifler yiyebilecektim. Bu strateji ile ben kahvaltı olarak mısır gevreği ve meyva, öğlenleri karbonhidratlar ve makarna (ek olarak yine meyva ve aperatifler), akşamları da proteinli gıdalar yiyordum. Tatlıyı sevdiğim ve ayrıca Mars firması (Snickers, M&M's, Twix,...) o sıralarda olimpiyat sponsorlarından birisi olduğu için onların ürünlerinden sağladığım ekstra kalorilerle gücümün devamlılığını sağlıyordum.

Turnuvalar sırasında, daima fazladan meyva (genelde muz) ve su alarak ideal seviyede kalmamı sağlıyordum.

Rick: Seni doğru tarafa yönlendirmişler gibi görünüyor. Alıştığın sağlıklı gıdaları ziyaret ettiğin ülkelerde bulmak zor oluyor muydu? Takım kendi yiyeceklerini götürüyor muydu?

Sean: Bunu sorman gerçekten komik. Hakikaten de bazı üçüncü dünya ülkelerinde çok problem oluyordu. Hindistan'da midem oradaki yemeklerle pek uyuşmadığı için 1 paket Nestle Crunches ile bir haftayı geçirdiğimi biliyorum. Havana'daki Pan Amerikan oyunlarında her öğünde bonfile yedik. Herhalde orada ineklerin olduğunu bize gösterip bize hava atmak içindi! Genelde yanımıza bazı gıdalar alıyorduk ama bunlar çoğunlukla sevdiğimiz aperatiflerdi.

Rick: Olimpiyatlara katılanları tamamlayıcı vitamin (One a day gibi) alma konusunda cesaretlendiriliyorlar mıydı yoksa tam tersi mi oluyordu? Bu ne kadar iyi kontrol edilebiliyordu? Elinizde izin verilen ve yasaklı olan vitaminlerin listesi var mıydı?

Sean: Bizim gıda uzmanımız yeteri kadar dengeli beslendiğimi düşündüğü için ek vitamin almamı önermedi. Atletlerin karşılaştığı en zor şey yediğimiz ve içtiğimiz gıdaların içinde yasaklı olan maddelerin olmamasından emin olmaktı. Yiyemeyeceğiniz şeylerin listesi yiyebileceklerinizin listesinden daha uzundu. Oyunlarda açık olan hiç bir şeyi içmememiz ve tabağımıza konan gıdalara çok dikkat etmemiz konusunda uyarılıyorduk.

Rick: Enteresan zorluklarla karşılaşmışsın. Olimpik atletlere güç verecek gıdalar arasında benim listemde Nestle Crunches kesinlikle olmazdı. Tabii ki potansiyel olarak hazım rahatsızlığına sebep olabilecek yabancı gıdalar da olmazdı. Sebze ve meyve dışında belirli bir gıda türünü yemeniz tavsiye ediliyor muydu ? Mesela glikogen depolanmasını yenileyecek zengin karbonhidrat ve nişastalı yiyecekler gibi ?

Sean: Özellikle söylendiğini hatırlamıyorum fakat ben genelde tüm turnuva haftaları boyunca üzerine et ihtiva eden bir şey konmayan spagetti hastasıydım.

Rick: Son olarak ortam değişimini ve gıdaların bulunabilirliğini göz önüne alırsak, önemli maçlara gidecek olan atletlere ne tür tavsiye ve ipuçları önerebilirsin?

Sean: En sevdiğiniz yiyecekler menüde yoksa çok asabi olmayın. Muhtemelen sizin rakibiniz de aynı sorunları yaşıyordur. Eğer şüpheniz varsa daha çok sıvı gıdalar alarak vücuttaki su seviyesini maksimumda tutun.

Rick: Avustralya olimpiyatlarına katılacakların karşısında farklı zorluklar çıkacak gibi görünüyor. Umarım ki tüm dünyadan gelen sporcular Avustralya'da sağlıklı, vitaminleri ve mineralleri ihtiva eden gıdaları bulabilirler. 'Lemon myrtle' (limona benzer kokusu olan ve yaprakları gıda olarak kullanılan bitki) ve 'wattleseed' (tatlı ve hamurişlerinde kullanılan çekilmiş bitki çekirdekleri) gibi yabani çalı gıdaları geleneksel gıdalara alışmamış olanlara yabancı gelebilir. Avustralya beslenme vakfının yayınladığı gıda içerik tablolarından antrenörler, sporcular ve takım gıda uzmanları yararlanabilirler.

İyi beslenme kesinlikle optimum performansa katkı sağlayacaktır. Her atletin belirli kişisel ihtiyaçları olacaktır fakat bu tür sporcular için de beslenme tavsiyeleri genelde birbirllerine benzemektedir. Dayanıklılık gereken atletlerin optimum glikogen depolanmasına ihtiyaçları vardır.  Bunu maksimum seviyede sağlamak için de uygun miktarlarda karmaşık karbonhidratlar almalıdırlar. Ek olarak triatlon gibi branşlarda yakıt gıdalara ihtiyaç vardır. Kaliteli lipid ve protein kaynakları her branş atletleri tarafından düzenli olarak alınmalıdır.

Dr. Bill Misner'e göre, üst seviye atletler günde 10-12 meyve ve sebze yemeyi, bol miktarda karbonhidrat almayı, protein desteğini ve omega-3 yağ asitlerini (balıkta bulunur) almayı hedeflemelidirler.

Her spor beslenme uzmanının kabul ettiği gerçek oyunlar sırasında sporcuların ana gıda sorununun su kaybı olduğudur. Su kaybı sporcunun maksimum performansını azaltacağı gibi uç durumlarda ciddi sağlık sorunlarına da sebep olabilmektedir.

Courtesy of About.com

Tercüme :

Son güncelleme tarihi : 06 Kasım, 2002

Copyright © 2001-2006 Ertan Patır

Bu sitenin içeriği kod ve yazılım da dahil olmak üzere, izinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya yeniden yayınlanamaz.

Webmaster :